Akıl yürütme yöntemleri olan Diyalektik Düşünce ile Analitik Düşünce arasındaki farkı anlamak için öncelikle her iki düşünce sistemini ayrıca açıklamak gerekir.
Analitik Düşünce
Sorunlar karşısında hızlı ve pratik bir şekilde çözüm bulabilme yeteneğidir. Metodolojik bir sisteme dayalı olarak karmaşık problemler küçük parçalara bölünerek yönetilebilir hale getirilir. Bütünü anladıktan sonra küçük parçalara ayırmak yönetilebilirliğin en kolay yoludur. Bilgi toplama, analiz, inceleme, parçalara ayırma, karar verme ve problem çözme aşamalarından oluşur. Eleştirel yaklaşım, analiz etme, araştırma yapma ve problem çözme gibi teknikler kullanılır.
İş ilanlarında sürekli analitik düşünebilme kriteri aranır. Bunun sebebi iş hayatında yaşanan sorunların hızlı ve pratik bir şekilde çözülmesi gerekliliğidir.
Diyalektik Düşünce
Diyalektik Düşünce, akıl yürütme yolu ile doğruya ulaşma yöntemidir. Diyalektik Düşünce, karşıt fikirlerden yararlanarak ve doğrular ile yanlışlar irdelenerek en mantıklı sonuca ulaşılmanın hedeflendiği bir düşünce yöntemidir. Mantıksal düşünme ile temel ayrımı, Diyalektik Düşüncenin karşıtlar arasındaki çelişki ve gerilimi her şeyin temel bir özelliği olarak görmesidir.
Genellikle, diyalektiğin bir çeşidi Karl Marx’ın teorisi diyalektik materyalizmi ile anılır. Diyalektik materyalizm,
Analitik Düşünce ve Diyalektik Düşünce Farkı
Analitik düşünce, hızlı ve pratik düşenebilme kabiliyetini eleştirel yaklaşımlarla analize dönüştürerek çözüm arama yöntemi iken, diyalektik düşünce karşıt görüşlerden yararlanarak tez ve antitez sonucunda bir senteze ulaşarak doğru çözüme ulaşma yöntemidir.
Her iki düşünce yönteminde belirli bir politik ya da felsefi görüşe ait olmadığının altını çizmek gerekir. Lakin Karl Marx, diyalektik düşünceden yararlanarak yeni bir teori ortaya çıkarmıştır. Bu teori Diyalektik Materyalizmdir ve batıl inançlara ve gericiliğe karşı bütünsel bir dünya görüşü, burjuva sömürüsüne karşı sömürülen işçileri ele alır.
İşverenler kendi menfaatlerini düşünerek iş ile ilgili sorunları hızlı ve pratik çözebilen kısacası analitik düşünebilen personellere ihtiyaç duyarlar. İyi bir eğitim ve iyi bir deneyim sahibi olunması Analitik düşünebilmenin temel unsurları arasında yer alır. Bu sebeple analitik düşünceye sahip olmak önem kazanır. Diyalektik düşüncede ise diyalektik düşünen birisi işverenin yarattığı olumsuz şartların karşısında çalışan işçiyi ele alarak ortaya bir sonuç çıkarır. Bu noktada diyalektik düşünceye sahip kişiler, analitik düşünebilen birisinin koşulsuz ve sorgusuz çalışma şartlarını kabullenmesini sert bir şekilde eleştirirler. İki düşünce arasındaki farklardan birisi budur.