Ünlü düşünür Faye’ye atfedilen At nalı teorisine göre her aşırı iki uç idolojinin aslında aynı görüşlere sahip olduğunu savunur ve birbirine zıt olan aşırı ideolojiler aslında birbirilerine benzemektedirler. Bu teori üzerinden ilerlersek aşırı iki uç noktada yer alan Faşizm ve Sosyalizm’in birbirine benzediği sonucuna çıkabilmekteyiz.
Aşırı sağcı bir faşist ya da teokratik hükümet, ulusal gündemi sürdürmek ve mutlak bağlılık yaratmak için ifade özgürlüğü gibi bireysel hakları ve basın özgürlüğünü devlete veya Tanrı’ya hizmet için haklarına el koyarak kısıtlar, sansür yasaları çıkarır. Hatta eşcinsellik ve benzeri aykırı kabul edilen davranışları cezalandırarak Düşünce Suçu olarak bireyin kendi kişisel hayatını kontrol etmeye çalışır.
Diğer yandan aşırı sol’u ele alırsak, Marksist-Leninizm’de ideal bir komünist toplum, sınıfsız ve devletsiz bir toplum olacaktır, ancak kapitalist bir toplumun komünist bir topluma doğrudan geçişinin imkansız olduğu kabul edilir bu sebeple “Proletarya Diktatörlüğü” devreye girer. Böylece işçiler tüm özel mülkiyetin denetimini ele geçirir. Buna istinaden aşırı sol niteliğinde olan bir Devrimci Geçiş Hükümeti, vatandaşlarına devlete mutlak sadakat yaratacak, bireysel haklara müdahale edecek, basın ve medya üzerinde katı, sansürlü bir denetim sürdürecektir. Devrimin gerçekleşmesi ve hedefe ulaşması için devleti ve rejimi tehlikeye sokan, gerici olarak adlandırılan düşman kesimin ortaya çıkmamasına yönelik sert ve katı politikalar uygulayacaktır. Bu da bir kişinin bireysel yaşamının kontrolünü ele geçirmek anlamına gelir.
Aşırı sağ hükümet ya da grupların, azınlık ya da aykırı olan gruplara, farklı etnik gruplara, siyahilere, eşcinsellere ve Trans bireylere karşı tutumlarını ele aldığımızda; karşı tarafta da yer alacak olan bu kesimlerin muhafazakarlara, yahudilere, üstünlükçü beyazlara karşı tutumlarınında aynı olacağını düşünmek gerekiyor. Böyle bir durumda her iki zıt kavramın aynı düşünceye sahip olduğunu görmemek için bir neden kalmaz.
Tarihten örneklere baktığımızda Hitler Almanyası ve Sovyetler Birliğini ele alırsak, iki zıt ideolojinin benzer birçok ortak sonucuna ulaşmış oluruz. Bunlar arasında, basın ve medya üzerinde katı uygulamaların, yaşamın sansürlenmesi, yukarıda bahsettiğimiz gibi devlet için rejimi ve devleti tehlikeye sokan ya da sokmasına şüphe duyulan milyonlarca insanın canının alınmasını örnek gösterebiliriz. Her şeyi özetyleyen bir örnek vermek gerekirse, Adolf Hitler, holocost yapmışsa, Stalin de holodomor yapmıştır.
İki hükümetin ideolojileri birbirlerinin can düşmanı olduğu ve görünüşte siyasi düzlemin zıt uçlarında yer almasına rağmen pratiğe bakıldığında fiili politikalar açısından sonunda oldukça benzer hale gelmiş oldukları görünmektedir.
Faşizm | Sosyalizm | |
Liderler | Adolf Htiler, Mussolini, Franco | Josephe Stalin, Mao Zedung |
Katliamlar | Holokost (Nazi Kampları), Guernica Katliamı | Holodomor (Sovyet Kampları), Büyük İleri Atılım (Mao Katliamı) |
Yasaklar | İnsan haklarına ait tüm ayrımcı yasaklar | Belirli türden kitaplar, müzikler, filmler ve sanat eserleri, grev, sendikalaşma, toplantı vs. |