Hipotetik Dedüktif (ya da Hipotetik Dedüksiyon) diğer bir tanımı ile Varsayımsal Tümdengelim akıl yürütme yöntemi, bir sonucu etkileyebilecek tüm olası faktörlerin genel bir teorisiyle başlamayı ve bir hipotez oluşturmayı içerir. Hipotez üzerinden yapılacak bir deney ile neler olabileceğini tahmin etmek için bu hipotezden çıkarımlar yapılır.
Teorileri veya hipotezleri test etmek için çok önemli bir yöntemdir. Hipotetik Dedüksiyon yöntemi, felsefe, biyoloji, fizik ve kimya dahil olmak üzere tüm bilimsel disiplinlerde ortak olan temel yöntemlerden biridir.
Bilimsel araştırma, gözlemlenebilir veriler üzerinde yapılan bir testle yanlışlanabilecek bir biçimde bir hipotez formüle ederek ilerler. Hipotezin tahminlerine aykırı olabilecek ve çalışmakta olan bir test, hipotezin yanlışlanması olarak alınır. Hipoteze aykırı olabilecek ancak çalışmayan bir test, teoriyi doğrular. Daha sonra, tahminleri tarafından ne kadar sıkı bir şekilde desteklendiklerini test ederek, rakip hipotezlerin açıklayıcı değerlerinin karşılaştırılması önerilir.
Varsayımsal Tümdengelimin Algoritması
1-Bir hipotez oluşturma
Birden çok hipotez yani varsayım oluşturulur ve her bir hipotez değerlendirilir.
2-Hiptez seçimi
Test edilecek olan hipotez seçilir.
3-Hipotezden tahminler çıkarma
Seçilen hipotezin sonuçlarının ne olacağına dair çıkarımlarda bulunulur.
4-Deney
Tahminlerin doğru olup olmadığını deney ile gözlemleyerek sonuca ulaşılmaya çalışılır.
Sonuç olarak,
Tahminler doğruysa , o zaman hipotez doğrulanır. Değilse, hipotez doğrulanmaz. Hipotetik Dedüktif akıl yürütme, bir sonucu etkileyebilecek tüm olası faktörlerin genel bir teorisiyle başlamayı ve bir hipotez oluşturmayı içerir; daha sonra bir deneyde neler olabileceğini tahmin etmek için bu hipotezden çıkarımlar yapılır. Bilimsel sorgulamada Hipotetik Dedüktif muhakemesi çok önemlidir çünkü fen problemlerini çözmek için hipotezler kurmanız gerekir. Pek çok hipotez doğrudan test edilemez; bir hipotezden sonuç çıkarmanız ve deneylerle test edilebilecek tahminler yapmanız gerekir.
Kaynakça;
Wikipedia Web Sitesi, wikipedia.org
Çetinkaya, Özün; Karl Popper’in Yönetiminde Hipotetik-Dedüktif Formun Bilişsel İnşası