Paradoks, çelişkili ya da mantıksal olarak tutarsız görünen bir durumu ifade eder. Özellikle felsefe, matematik ve fizik gibi disiplinlerde sıkça kullanılır. Paradokslar, bazen bir düşünce deneyi olarak kullanılır ve gerçek hayatta yaşanan olaylarla ilgili felsefi, bilimsel ya da sosyal konularda tartışmaları tetikleyebilir.
Ünlü paradoks örnekleri,
Liar Paradoksu, “Ben yalan söylüyorum” cümlesi, doğruysa yalan söylendiği anlamına gelir ve yalan ise doğru söylendiği anlamına gelir, dolayısıyla çelişkili bir ifade ortaya çıkar.
Zeno Paradoksu, Antik Yunan filozofu Zeno tarafından ortaya atılan, hareketin var olup olmadığı hakkında sorulara yol açan bir paradoks.
Grandfather Paradoksu, Bir kişi, zamanda geri gidip kendi dedesini öldürürse, kendisinin doğup doğmayacağı sorusu üzerine kurulu bir paradoks.
Russell Paradoksu, İngiliz filozof Bertrand Russell tarafından geliştirilmiş, bir kümenin kendisi ile elemanlarından oluşmayan kümesini tanımlamak amacıyla verilen örnek bir paradoks.
Fermi Paradoksu, Uzayda ileri medeniyetlerin neden gözlemlenemediği sorusunu ortaya atan bir paradoks.
Paradoksentrik Nedir?
“Paradoksentrik” kelimesi, “paradoks” ve “merkez” kelimelerinin birleşmesinden oluşmuştur. “Paradoks” kelimesi, Yunanca “paradoxon” kelimesinden türetilmiştir ve “doğru olması beklenmeyen veya çelişkili bir ifade” anlamına gelir. “Merkez” kelimesi ise Latince “centrum” kelimesinden türetilmiştir ve “bir şeyin ortası veya odak noktası” anlamına gelir. “Paradoksentrik” kelimesi ise, bir paradoksun odak noktasında veya merkezinde olan veya paradokslara meraklı olan kişileri tanımlamak için kullanılan bir sıfattır.